Aρχείο ετών
νέα
πρόγραμμα
ομάδες-πληρώματα
άλλες ομάδες
βαθμολογία
ιερά τέρατα

Προσαρμοσμένη αναζήτηση

Kεντρική Σελίδα  / WRC  / Ιερά Τέρατα
ιερά τέρατα

Tα Grand Prix των Eλλήνων
MEPOΣ B': 1963-1971

Aπό το ‘56, το αεροδρόμιο του Tατοΐου και, λίγο αργότερα, οι δρόμοι της Kέρκυρας και της
Πατήστε για μεγέθυνση
Jaguar E-Type
H Jaguar «E-Type», το αυτοκίνητο που πρωταγωνιστούσε στα ελληνικά δρώμενα, στα μέσα της δεκαετίας του '60.
Pόδου φιλοξενούν τα πρώτα ελληνικά σιρκουΐ. O κόσμος βλέπει τα Austin Healey, τις Giulietta, τα DKW, τις Jaguar και τα Volvο να συμμετέχουν σε αγώνες γεμάτους δύναμη και πάθος. Πρωταθλητές εκείνων των καιρών αναδείχθηκαν ύστερα από σκληρή προσπάθεια οι Nικολόπουλος, Παπαμιχαήλ, Mίχος και «Tυφών». Aνάμεσά τους όμως ξεχώριζε ο Tζόνι Πεσμαζόγλου με τη λευκή «γουρούνα» των 200 ίππων. Στο τιμόνι της θρυλικής Chevrolet ο «Σερ», κατόρθωσε να κατακτήσει δύο τίτλους κυριαρχώντας σε σιρκουΐ και αναβάσεις.

Το ‘63 ο Τζόνι Πεσμαζόγλου γύρισε στους αγώνες, ήταν όμως πια φανερό ότι η «γουρούνα» αδυνατούσε ν' αντιμετωπίσει τις «Ε-Type». Μόνο χάρη στις νίκες της στις αναβάσεις (τις τελευταίες στην σταδιοδρομία της) και στις δύο δεύτερες θέσεις σε Ρόδο και Κέρκυρα, μπόρεσε ο Τζόνι ν' αναδειχθεί για τρίτη φορά πρωταθλητής.

Ο αγώνας των 90 λεπτών στα Δωδεκάνησα μάζεψε 25 συμμετοχές. Aνάμεσά τους ο «Ελικών» με Αlfa Romeo «GTI» και ο Κ. Ηλιόπουλος με Μoskvich «400». 20.000 άνθρωποι πήραν θέση να παρακολουθήσουν την αναμέτρηση που έγινε κάτω από τη σκιά ενός θανάτου: Ένα μήνα πριν, χανόταν στη Φιλέρημο ο ικανότατος Πέτρος Κουβάτσος, όταν η «Giulia» του προσέκρουσε σε
Πατήστε για μεγέθυνση
Porsche Carrera Abarth
H Porsche Carrera Abarth του γιατρού Mπους στο σιρκουί της Kέρκυρας.
πεύκο που βρισκόταν ακριβώς στον τερματισμό της ανάβασης. Η «Ε-Type» του Μαρκομιχελάκη δε δυσκολεύτηκε να κερδίσει και το ίδιο έγινε στο σιρκουΐ της Κέρκυρας. Μόνο που εκεί, το θαυμάσιο αγωνιστικό οδηγούσε ο Γιάννης Χρονίδης ο οποίος νικούσε επιτέλους σ' ένα μεγάλο αγώνα. Η 3η θέση του βάθρου καταλήφθηκε από το πολύ γρήγορο DKW «F12» του Ραπτόπουλου που απέδειξε ότι είχε το κουράγιο να το «κυβερνήσει». Σύντομα το αυτοκίνητο αυτό, λόγω της ατίθασης συμπεριφοράς του, θ' αποκτούσε το προσωνύμιο «χάρος».

Το σκηνικό επαναλήφθηκε στους 10 γύρους του Τατοΐου, αυτήν τη φορά όμως η «Τζαγκ» ήταν στα χέρια του Μαρκομιχελάκη. Στον τρίωρο αγώνα που έκλεινε την περίοδο, ο Τζόνι προσπάθησε πολύ, όμως η «γουρούνα» πληγώθηκε στον 58ο γύρο κι εγκατέλειψε. Ύστερα απ' αυτό, οι «Ε-Τype» θριάμβευσαν, κατακτώντας τις δύο πρώτες θέσεις με τους «Σιμούν» - Χρονίδη. Ο θάνατος χτύπησε ξανά τους αγώνες, στο Φθινοπωρινό Pάλι το Νοέμβριο, παίρνοντας μαζί του τον Τάκη Τσερκάκη. Ο άτυχος νέος έχασε τη ζωή του, όταν το Αuto Union «1000» που συνοδηγούσε έπεσε, αποπροσανατολισμένο, σε βάραθρο κοντά στην Στεμνίτσα. Το δίχως άλλο, το ‘63 ήταν μια θλιβερή χρονιά.

Jaguar εναντίον Volvo

Πατήστε για μεγέθυνση
Volvo 444
Ένα Volvo 444 στο «σπριντ» της Kαστέλλας το ‘69.
Στις αρχές του ‘64, αναγγέλλεται η δημιουργία πίστας «κάρτινγκ» στον Άγιο Κοσμά, ενώ στο Εαρινό Pάλι ο Γιάννης «Μαύρος» Μεϊμαρίδης τερματίζει 7ος στο βολάν μιας λευκής Α. Romeo Giulia. Εκείνο το αυτοκίνητο ύστερα από χρόνια μετασκεύασε ο μηχανικός Χρήστος «Μπούμπης» Βαλασόπουλος, δημιουργώντας το πρώτο ελληνικό πρωτότυπο με την ονομασία «Β-1». Με τον Τζόνι Πεσμαζόγλου να μη μετέχει στο πρωτάθλημα, γίνεται το -διάρκειας 90 λεπτών- σιρκουΐ της Ρόδου. Με τα μικρά Cooper έπαιρναν μέρος στον αγώνα οι Ν. Καπετανάκης και Στ. Ζαλμάς και με MGA ο Νίκος Αγγλούπας. Ο «Λαίλαψ» με το Volvο «544 PV» και ο Τσινιβίδης με την Α. Romeο «GTI» ανταγωνίστηκαν σκληρά για τη νίκη και ο κόσμος τους έβλεπε να περνούν σχεδόν μαζί την αδυσώπητη «Αρσενάλε». Τελικά, τερμάτισαν μ' αυτήν τη σειρά, αφού η Jaguar του Χρονίδη, λόγω βλάβης, δεν μπόρεσε καν να ξεκινήσει.

Διαφορετική τύχη είχε ο οδηγός της «Ε-Τype» στην Κέρκυρα, όπου κέρδισε, με την Αlfa Romeo του «Νίνο» να τον ακολουθεί. Αίσθηση προκάλεσε το σαμποτάζ που έγινε στον κινητήρα της DKW του Ραπτόπουλου, που κάποιοι κατέστρεψαν ρίχνοντας ζάχαρη. Ο ένοχος και τα κίνητρά του δεν ανακαλύφθηκαν ποτέ.

Στις 11 Οκτωβρίου, με νίκη στο τρίωρο Τατόι, ο Γιάννης Χρονίδης κατέκτησε τον τίτλο ύστερα από προσπάθειες 10 χρόνων. Πίσω του τερμάτισε ο «Φαέθων» με «Giulia ti», ενώ πολύ καλά οδήγησε και ο «Ναυτίλος» την όμορφη BMW «700 S». Οι Jaguar «Ε-Τype» δεν είχαν ουσιαστικούς αντιπάλους ούτε την επόμενη χρονιά και ο Νίκος Καπετανάκης κερδίζει τον αγώνα της Ρόδου με νέο ρεκόρ γύρου. Πίσω του
Πατήστε για μεγέθυνση
Γιώργος και Γιάννης Mεϊμαρίδης
Tα αδέλφια Γιώργος (αριστερά) και Γιάννης Mεϊμαρίδης πλάι στα τείχη της Pόδου, πριν από κάποια εκκίνηση. O Γιώργος μετά τον θάνατο του «Mαύρου» διέκοψε για καιρό την αγωνιστική του δράση, όμως ξαναγύρισε σε αυτήν, ως «Mέλας» πλέον.
βλέπουν την καρό σημαία το DKW του Ραπτόπουλου και ο «Ειπώρχ».

Στις 19 Σεπτέμβρη, το Cooper του Ζαλμά νικάει στο σιρκουΐ των 23 γύρων της Θεσσαλονίκης, που φιλοξενήθηκε στο αεροδρόμιο της Μίκρας. Τον ακολούθησε μεθοδικά το Volvο του «Λαίλαπα» με τον οδηγό του να αναγορεύεται σ' έναν ακόμη υποψήφιο για τον τίτλο. Τις ίδιες φιλοδοξίες με αυτόν είχαν και οι «Ειπώρχ», Καπετανάκης, «Ν. Ελιάς» και Ζαλμάς. Τίποτα δε φαινόταν να ξεκαθαρίζει πριν το τρίωρο Τατόι κι εκεί, την ημέρα του αγώνα, τρεις «Ε-Τype» περίμεναν την εκκίνηση από την πρώτη σειρά. Οδηγοί τους οι Καπετανάκης, Κοτσώνης και «Ν. Ελιάς». Ο «Ειπώρχ», που τελείωσε τον αγώνα στη 2η θέση, ήταν στο τιμόνι της BMW «1800 ti». Ο Ραπτόπουλος, πιο τολμηρός, εμφανίστηκε μ' ένα μονοθέσιο «Lola», που φορούσε κινητήρα DKW. Με την έναρξη του αγώνα όμως ακυρώθηκε, γιατί θεωρήθηκε πως δέχθηκε την βοήθεια του Αναγνώστου για να ξεκινήσει. Ο Καπετανάκης προηγήθηκε για 34 γύρους, όμως ένα μηχανικό πρόβλημα τον έβγαλε από την αναμέτρηση που έληξε με νικητή τον Kοτσώνη. 3ος στο βάθρο ανέβηκε ο Γιάννης «Λαίλαψ» Ψύχας και, με αυτό το αποτέλεσμα, ήταν εκείνος ο νέος πρωταθλητής.

Oι τίτλοι στον «Mαύρο»

O πρώτος πρωταθληματικός αγώνας του ‘66 έγινε στη Ρόδο, όπου οι «Τζαγκ» των Μαρκομιχελάκη και Κοτσώνη κέρδισαν τις δοκιμές. Ο αγώνας ξεκινά και, 20 γύρους αργότερα, οι «E-Type» υποχωρούν μπροστά στην πίεση της «Giulia» του «Μαύρου». Ο Γιάννης Μεϊμαρίδης κερδίζει έτσι το πρώτο του μεγάλο σιρκουΐ. Οι φίλαθλοι σχολιάζουν ευνοϊκά τον οδηγό μιας τεράστιας Chevrolet «ΙΙ», που δεν είναι άλλος από τον Τζόνι Πεσμαζόγλου. «Θα ξαναγυρίσει», λένε, και σύντομα γίνεται αντιληπτό πως έχουν καταλάβει σωστά.

Στην Κέρκυρα, η Jaguar του Κοτσώνη κερδίζει, αλλά όλοι βλέπουν πως η εποχή των μεγάλων
Πατήστε για μεγέθυνση
Η στρίγγλα του Σερ Tζον
Mε την «στρίγγλα» ο Σερ Tζον ξαναβρήκε το '70 τον δρόμο για την κορυφή.

εγγλέζικων αγωνιστικών οδεύει προς τη λήξη της. Ο οδηγός της «Ε-Τype» ευνοήθηκε από την απώλεια της 1ης θέσης από το Ζαλμά, που εκείνη την ημέρα έκανε τον αγώνα της ζωής του. Όμως, ο άσσος των Cooper παγιδεύτηκε από την πιο αργή Chevy του Πεσμαζόγλου κι έχασε τον αγώνα.

Στο Τατόι, ο τίτλος θα κρινόταν μεταξύ των αδελφών Μεϊμαρίδη (Γιώργος «Kόκκινος» και Γιάννης «Μαύρος») και του Στ. Ζαλμά. Ανάμεσα στους συμμετέχοντες βρίσκονται το «Glass» του Μηνά Βουρδουμπάκη, η «911» του Αγγλούπα, το BMW «1800» του Τσαβού, το Volvo του Χαλιβελάκη και το NSU-Wankel του «Υψηλάντη». Η «Τζαγκ» του Καπετανάκη κάνει τον ταχύτερο γύρο, όμως για τον οδηγό της υπάρχει μόνο η 4η θέση. Στην τρομερή μονομαχία «Μαύρου» - Ζαλμά στο αεροδρόμιο, νικητής είναι ο πρώτος που κερδίζει πανάξια τον τίτλο. Εκείνες τις μέρες διοργανώθηκε και το Α΄ Pάλι Τύπου με νικητή τον Κώστα Καββαθά, που είχε ως συνοδηγό στο NSU «1000 TT» τον Κ. Παπαϊωάννου.

Την άνοιξη του ‘67, στο σιρκουΐ της Θεσσαλονίκης, ο Πεσμαζόγλου παρουσιάζει το νέο του αγωνιστικό, τη Chevrolet «Sting Ray». Η καρό σημαία πηγαίνει στον «Ειπώρχ», αλλά στη Ρόδο το BMW του παθαίνει βλάβη στις δοκιμές και αποσύρεται. Την ίδια τύχη έχει και η λευκή «Sting Ray», που θα περάσει μία περίοδο «προσαρμογής» στην ελληνική άσφαλτο. Για τον «Μαύρο» τα πράγματα πηγαίνουν περίφημα, αφού η ολοκαίνουρια Α. Romeo «GTA» κερδίζει με την πρώτη της εμφάνιση. Τα Cooper του Ζαλμά και του «Kόκκινου» την ακολουθούν, από
Πατήστε για μεγέθυνση
Σταύρος Zαλμάς - Mini Cooper
Σταύρος Zαλμάς και Mini Cooper, ένα αλησμόνητο «δίδυμο» και για τους αγώνες ταχύτητας.
απόσταση, στον τερματισμό.

Στην μικρότερη -λόγω έργων- διαδρομή της Κέρκυρας, οι νίκες συνεχίστηκαν. Ο Τζόνι προσπάθησε πολύ ν' ανταγωνισθεί τον «Μαύρο» αλλά η μεγάλη Chevrolet δεν μπορεί να συγκριθεί με το ιταλικό «διαμάντι» και τερματίζει 2η. Στα 17 αυτοκίνητα που ξεκίνησαν το σιρκουΐ συμπεριλαμβανόταν και μια «Cobra Shelby», που οδηγούσε ένας Αμερικανός.

Στο τρίωρο Τατόι, ο κόσμος απόλαυσε έναν αγώνα 20 γύρων ανάμεσα σε 6 αυστριακά μονοθέσια «Formula V», που είχαν προσκληθεί να συμμετάσχουν. Νικητής σε αυτά αναδείχθηκε ο Χέλμουτ Μάρκο, που το ‘71 κέρδισε με την Porsche «917» τις «24 ώρες» του Mαν. Όταν ξεκίνησε το «Γκραν-Πρι των Ελλήνων» φάνηκε πως ο ήδη πρωταθλητής «Μαύρος» θα κέρδιζε και πάλι. Παρά την πίεση του Τζόνι, η «GTA» ήταν στην 1η θέση και είχε κάνει και τον ταχύτερο γύρο. Όμως, ο οδηγός της δεν μπόρεσε ν' αντιδράσει σε «τετ-α-κε» του «Πηλέα» και βγήκε από το δρόμο, εγκαταλείποντας. Η BMW «2000 ti» του «Ειπώρχ» ανέλαβε να νικήσει στη συνέχεια, κατακτώντας την 3η θέση του πρωταθλήματος. Τα NSU «1000 TT» πλήθαιναν πια τις εκκινήσεις και ο νεαρός Παπαδαμαντίου ήταν ένας από αυτούς που αγωνίζονταν στο τιμόνι τους.

1968-69: Mια φωτεινή διετία

Αρκετά ήταν τα νέα αυτοκίνητα που παρουσιάστηκαν στους αγώνες το ‘68. Ανάμεσά τους οι BMW «2002 ti» των «Ειπώρχ»-Καπετανάκη, το Audi «Super 90» του Ραπτόπουλου, το Renault-Gordini του Κρητικού και η «Cobra» του Νίκου Αγγλούπα. Η τελευταία, μάλιστα, είδε πρώτη την καρό σημαία στο μικρό σιρκουΐ της Βέροιας. Τον Ιούλιο, στους δρόμους της Ρόδου ο «Μαύρος» νίκησε και πάλι, παρά την πρωτοπορία του Καπετανάκη, βάζοντας ακόμα μια φορά υποψηφιότητα για το πρωτάθλημα. Πίσω του τερμάτιζαν δύο BMW, με 2ο τον Γ. Κρητικό. Ο Σταμάτης Κόκοτας ήταν εκεί, στο τιμόνι μιας Jaguar «Ε-Τype»,
Πατήστε για μεγέθυνση
Kέρκυρα 71
Kέρκυρα ‘71, η τελευταία εκκίνηση στο νησί των Φαιάκων.
εκδηλώνοντας έτσι την αγάπη του στο σπορ. Ο τραγουδιστής δεν έλειψε ούτε από την Κέρκυρα, αλλά αναγκάστηκε, όπως όλοι, να οδηγήσει μέσα σε συνεχή βροχή. Ο δύσκολος εκείνος αγώνας κερδίθηκε από το Cooper του Ζαλμά, όμως ο άσσος ακυρώθηκε στον τεχνικό έλεγχο και τα πρωτεία πήγαν στο Gordini του Κρητικού. Ένα άλλο Cooper τερμάτισε στην 9η θέση της κατάταξης με οδηγό τον Γιώργο Μοσχού, που ξεκινούσε τότε μια μεγάλη καριέρα.

Στις 20 Οκτωβρίου, στο αεροδρόμιο του Τατοΐου οι ουρανοί είχαν ανοίξει και πάλι. Η βρεγμένη άσφαλτος δε στάθηκε εμπόδιο στον «Μαύρο», που χωρίς κανένα λάθος έφθασε σε ακόμη μία νίκη. Ο ταχύτερος γύρος ήταν υπόθεση της «2002 ti» του Καπετανάκη, ενώ η «Cobra» του Αγγλούπα δεν κατόρθωσε, λόγω προβλημάτων, να ξεκινήσει. Για τον Γιάννη Μεϊμαρίδη, πρωταθλητή των δύο τελευταίων ετών, ο τίτλος έκανε φτερά. Με ελάχιστη βαθμολογική διαφορά, κατέληξε στην αγκαλιά του ικανότατου «Ειπώρχ», που τερμάτισε 2ος στην τρίωρη δοκιμασία. Νέοι οδηγοί, προικισμένοι με αρετές, έκαναν την εμφάνισή τους στη Ρόδο το ‘69. Ο Α. Κορφιάτης με DKW «F12», ο Φωτιάδης με «Giulia» και ο Τάσος «Σιρόκο» Λιβιεράτος με Opel «Κadett 1900», που τελείωσε τον αγώνα 4ος. Ο «Μαύρος» στο νησί ήταν προσηλωμένος στην αντιμετώπιση της «Sting Ray» του Πεσμαζόγλου, τον οποίο θεωρούσε ως το μεγάλο του αντίπαλο για τον τίτλο. Την τακτική αυτή ακολούθησε σε όλους τους αγώνες εκείνου του χρόνου, χωρίς ν' ασχολείται ουσιαστικά με την εξέλιξή τους. Έτσι, μια μικρή
Πατήστε για μεγέθυνση
BMW 2002
Oι BMW 2002 στο δύσκολο και σίγουρα επικίνδυνο σιρκουί της Pόδου.
βλάβη στην Alfa επέτρεψε στην Jaguar του Κ. Ιωακειμίδη να κερδίσει την αναμέτρηση. Εκείνη ήταν και η τελευταία νίκη των «Ε-Τype» στην Ελλάδα.

Μετά τη ματαίωση του σιρκουΐ της Βέροιας, αποφασίστηκε να γίνει ένας αγώνας 90 λεπτών στο Τατόι, όπου η νίκη χαμογέλασε στο Νίκο Καπετανάκη. Οι «Μαύρος»-Τζόνι μονομάχησαν και πάλι, με τον πρώτο να τερματίζει πίσω από την ΒMW και το δεύτερο να γράφει τον ταχύτερο γύρο. Οι δύο άσσοι συνέχισαν τη μάχη τους, μακριά από τους άλλους, στην Κέρκυρα, με τελικό νικητή το «Μαύρο». Η περίοδος έκλεινε στο τρίωρο Τατόι, με την Alfa Romeo και το «Sting Ray» να πρωταγωνιστούν ξανά. Λυσσώδης ήταν η μάχη μεταξύ τους, ώσπου ο «Μαύρος» εγκατέλειψε. Η νίκη όμως χάθηκε για τον Τζόνι, όταν τα πιτ του άργησαν να τον ενημερώσουν για την επέλαση της BMW «2002 ti» του Κόκοτα. Ο λαϊκός τροβαδούρος είδε τη σημαία 1ος και ο Πεσμαζόγλου 2ος. Τρία NSU «1000 ΤΤ» κατέλαβαν τις επόμενες θέσεις. Σ' ένα ακόμη «μικρό» Τατόι, νικητής αναδείχθηκε ο Φωτιάδης με «GTA» και στο «σπριντ» που οργανώθηκε μεταξύ Ν. Φαλήρου και Τουρκολίμανου, την 1η θέση πήρε το Renault - Gordini του Κρητικού.

To τέλος μιας εποχής

Ο Γιάννης Μεϊμαρίδης πήγε στη Ρόδο το ‘70 με τη λευκή «GTAm» που χρησιμοποιούσε από τα μέσα του ‘69, από την οποία δεν ήταν ιδιαίτερα ευχαριστημένος. Η Alfa τον πρόδωσε ξανά στο νησί και αναγκάστηκε στη συνέχεια να παρακολουθεί τη μάχη των BMW για τη νίκη, από
Πατήστε για μεγέθυνση
Γιώργος Mοσχούς
O Γιώργος Mοσχούς στρίβει την BMW στους δρόμους της Kέρκυρας.
την οποία βγήκε κερδισμένος ο Αλέκος Κοτζαμάνης. Στις 2 Αυγούστου, στο Τατόι, ένα νέο άστρο ανέτειλε για πρώτη φορά στους αγώνες ταχύτητας: Ο Γιώργος Μοσχούς, με τη ΒΜW «2002 ti», νικούσε για πρώτη φορά και μάλιστα ύστερα από αντιπαράθεση με τον Τζόνι. Η πανίσχυρη Chevrolet είχε ήδη τότε αποκτήσει το προσωνύμιο «στρίγγλα» και, οδηγημένη υπέροχα από τον Πεσμαζόγλου, κέρδισε το βρεγμένο σιρκουΐ της Κέρκυρας. Ο «Μαύρος» αγωνίστηκε εκεί με την κόκκινη «GTA» αλλά στον τερματισμό ήταν μόνο 4ος.

Τελευταία αναμέτρηση της χρονιάς ήταν το τρίωρο Τατόι και οι θεατές είδαν το Μεϊμαρίδη που ήξεραν, σε μεγάλη μέρα, να κερδίζει καθαρά τη «Sting Ray». Όχι όμως και το Πρωτάθλημα Ταχύτητας, που κατέληξε για τέταρτη φορά στον Τζόνι Πεσμαζόγλου. Η μοναδική ατμόσφαιρα των σιρκουΐ πόλης, η «Σπιανάδα», το «Τελωνείο» και η «στροφή της παραλίας» έμελλε να τελειώσουν για πάντα με τραγικό τρόπο στις 3 Οκτωβρίου του ‘71: Ο Γιάννης Μεϊμαρίδης, ο «Έλληνας Τζιμ Κλαρκ», έχασε την ζωή του όταν, ύστερα από λάθος του, η Alfa Romeο τσακίστηκε στα τείχη της Ρόδου. Μια ολόκληρη εποχή τελείωνε για τους ελληνικούς αγώνες, εκείνη των «πρώτων χρόνων». Παράλληλα, μια καινούρια και πιο οργανωμένη ξεκινούσε κι ας καθυστερούσε για πολλά ακόμη χρόνια η κατασκευή ενός αυτοκινητοδρομίου. Το μέλλον του Πανελληνίου Πρωταθλήματος Tαχύτηταςκ, όμως, είχε ακόμη πολλή ξηρασία μπροστά του.

Kείμενο: Σπύρος Xατήρας
spiros@4troxoi.gr

Φωτογραφίες: Φ. Φλώρος - Γ. Kακολύρης/αρχείο Kώστα Kαββαθά
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Περιοδικά «Βολάν», «Άλφα», «Αυτοκινητικά Επίκαιρα», «Το Nέο Aυτοκίνητο», «Ώτο Εξπρές», «Ώτο Τουρίσμ», «4Τροχοί», αρχείο Kώστα Kαββαθά.